Cappucino và Nô lệ của những thói quen

Tôi từng không có chút hứng thú gì với café cả. Cho tới khi quen một anh bạn và anh ấy có thói quen uống cappuccino mỗi sáng. Giờ tôi mới tin rằng thói quen là một căn bệnh hoàn toàn có thể bị lây. Thêm nữa, kể từ khi phát hiện quán café gần shop mới mua máy pha cappu, tôi chính thức trở thành con nghiện cho món đồ uống ngọt ngào này.
Mỗi sáng, cô bé nhân viên bên đó sẽ mang qua cho tôi một tách cappu nóng hổi. Tôi nhâm nhi nó trong lúc nghe nhạc, đọc sách hoặc viết lách gì đó. Thật là một thói quen dễ thương!

Nhìn vào ly cappu, tôi nhận ra rằng cuộc đời của mỗi người chúng ta, nếu nhìn sơ qua thì cứ tưởng khác nhau nhiều lắm. Nhưng nhìn kĩ một chút, sâu vào bản chất một chút thì hóa ra đều giống nhau cả. Đó là mọi người tuy làm nhiều thứ khác nhau nhưng chung quy ai cũng đang vận hành cuộc sống xung quanh những thói quen cố định của mình.
Tôi có thói quen uống cappu mỗi sáng, ai đó có thói quen uống trà sữa, người khác thì rượu bia. Ai đó có thói quen đi du lịch khắp nơi, người lại có thói quen mua sắm vô tội vạ, nhiều người thì thích tụ tập bên bàn nhậu. Chúng ta đang sống một cuộc đời xoay vòng quanh những thói quen. Mọi người đều phải vất vả đi làm kiếm tiền mỗi ngày, để làm gì? Hóa ra chỉ là để duy trì những thói quen của mình. Thói quen không chỉ về mặt vật lý mà còn sinh lý và tâm lý nữa. Về tâm lý thì những thói quen như muốn thể hiện rằng ta hiện đại, ta sành điệu, ta quan trọng, ta hiểu biết và ta hạnh phúc.

Chính bởi vì cuộc sống mọi người đều xoay tròn quanh những thói quen cho nên thói quen mới trở nên cực kì quan trọng. Nó tạo ra số phận của mỗi người. Đa phần mọi người đều cho rằng số phận quy định mọi thứ và một số ít thì ngược lại, cho rằng mình tự tạo nên số phận của mình. Hóa ra, những người có sức mạnh kiến tạo số phận lại chẳng ai khác chính là những người có đủ quyết tâm và tỉnh táo để xây dựng những thói quen tốt đẹp cho bản thân mình. Nhờ thế thôi mà đời họ thay đổi. Một người đàn ông thay thói quen nhậu nhẹt bằng việc theo đuổi một môn thể thao. Một cô gái thay thói quen mua sắm bằng tiết kiệm tiền để đi du lịch. Mọi người thay thói quen dùng điện thoại mọi lúc mọi nơi bằng việc đọc sách. Thay thói quen phán xét người khác bằng việc nhìn đời với đôi mắt thấu hiểu, từ bi hơn…. Chính việc thay thế những thói quen thường ngày như vậy mà chúng ta sẽ kiến tạo nên số phận của mình.
Số phận nào mà tôi có thể thay đổi nếu bỏ thói quen uống cappu của mình? Ví dụ nhé, một ly cappu 25k, một tháng tôi chi trung bình 750k. Nếu không uống café, tôi có thể dùng số tiền này để mua sách, chục cuốn/tháng không phải là một con số tồi. Ngoài ra có thể bạn không tin, với chỗ tiền ấy, tôi đủ để mua đồ ăn cho cả tháng trời. Vâng, sống một mình ở cái phố núi này và biết cách chi tiêu. Tôi tự tin mình luôn có đủ đồ ăn, gạo thịt cá cho một tháng chỉ với 750k ấy. Tất nhiên không thể ăn thịt bò hay tôm mực mỗi ngày, nhưng bởi vì tôi thường hay ăn chay và ít ăn thịt, cộng với không có nhu cầu về bữa sáng nên 25k/ngày cũng đủ.
Điều này có nghĩa là, nếu tôi phải làm việc 8 tiếng một ngày để có đủ tiền cho việc ăn uống lẫn café. Sau khi bỏ café và dùng tiền đó để lo chuyện ăn uống, tôi sẽ chỉ cần làm việc 3-4 tiếng/ngày là đủ. Thời gian còn lại có thể dành cho những hoạt động khác như đọc sách, viết lách, học tiếng Anh, học yoga, kiếm gì đó khác làm thêm cho vui… Cuộc sống bỗng trở nên thật nhẹ nhàng.
Lý do tôi không làm như vậy bởi vì công việc hiện tại của tôi rất nhàn. Tôi có thể dành toàn bộ thời gian trong lúc trông cửa hàng để làm mọi thứ khác mà vẫn có đủ tiền uống cappu, vẫn có tiền mua sách đọc, vẫn có cơm ăn mỗi ngày. Nói chung thói quen này không ảnh hưởng cuộc sống của tôi chút nào cả.

Nhìn vào những người bạn tôi đang sống ở các thành phố lớn. Mỗi ngày họ uống 1-2 ly trà sữa mà trà sữa dưới đó mới đắt làm sao, 50-70k/ly cũng là bình thường. Điều này có nghĩa họ phải làm việc vất vả hơn tôi rất nhiều để nuôi thói quen đó. Tệ hơn là cả làm việc vất vả là họ chẳng có thời gian để làm gì khác cả, đọc sách ư, thể thao ư, thôi thà đi ngủ còn hơn.
Trà sữa hay chuyện ăn uống chỉ là thói quen nhỏ, những thói quen khác khiến mọi người vất vả và áp lực hơn rất nhiều, đó là thói quen thời trang. Các bạn bè của tôi là những người rất thức thời. Họ đổi điện thoại mới, xe mới liên tục và tất nhiên những khoản này mới đáng kể làm sao. Riêng các chị em phụ nữ, số tiền họ đổ vào quần áo thời trang mỹ phẩm mới thật là con số đáng bàn. Tôi biết những người bạn, họ liên tục chụp hình ảnh quần áo mới sang trọng, mỉm cười xinh đẹp trong quán xá nhà hàng. Nhưng mỗi lần gặp mặt là mỗi lần than thở, buồn rầu, căng thẳng áp lực vì túi hết tiền. Đi làm vất vả nhưng không có một đồng tiết kiệm bởi vì làm ra bao nhiêu mua sắm hết bấy nhiêu. Mà lại còn không mua không được, vì thói quen ấy ngấm vào máu rồi”.

Bạn biết thói quen của tôi là gì không? Ngoài cappucino? Tôi chỉ xài điện thoại second-hand với một cái giá rẻ mà vẫn rất bền. Tôi mặc đi mặc lại chỗ quần áo đang có, không bận tâm chút nào về xu hướng thời trang mới cả, mà vẫn tự tin mỗi ngày. Tôi cũng không dùng mỹ phẩm và không có nhu cầu chạy đua “sự sành điệu” hay “sự sang chảnh” với ai cả. Đó là lý do cuộc sống của tôi thật nhẹ nhàng làm sao, chẳng áp lực, chẳng căng thẳng, chẳng mệt mỏi.
Khi người ta căng thẳng, mệt mỏi. Tôi quan sát thấy người ta có thói quen đi karaoke, quán bar vũ trường hoặc những nơi ồn ào náo nhiệt khác. Khi tôi căng thẳng mệt mỏi ư? Tôi về nhà, pha một ly cocktail hoặc rót một ly vang, mở bản nhạc thiền hoặc mantra êm ái, ngồi hoặc nằm dài trên bãi cỏ xanh, vừa nhâm nhi vừa ngắm trăng sao và thư giãn.
Một lần nọ khi tôi kể lại chuyện mình uống vang ngắm trăng trong đêm. Có những người bạn nói với tôi rằng họ rất ghen tị. Tôi ngạc nhiên lắm. Trăng kia chẳng phải của riêng tôi. Vang tôi uống là loại rẻ tiền nhất. Nhạc thì miễn phí. Có chăng chỉ khác là tôi biết cách kết hợp và tận hưởng những thứ ấy trong khi đa phần mọi người đều quên lãng mà thôi. Thói quen cho rằng cuộc đời người khác luôn đẹp hơn đời của mình, người khác luôn làm được điều mình không thể, người khác luôn may mắn hơn mình cũng là những thói quen tai hại cần thay đổi.

Nếu như nói về một thói quen quan trọng nhất mọi người cần đổi, để có thể làm mới cuộc sống của mình. Tôi cho rằng mọi người nên học cách “đơn giản hóa” cuộc sống và biến việc đơn giản hóa ấy thành một thói quen. Cuộc sống thực sự không phức tạp như ta nghĩ. Chỉ là ta cứ luôn quan trọng hóa vấn đề và ngày càng làm cho mọi thứ trầm trọng hơn mà thôi. Thói quen phức tạp hóa vấn đề của tâm trí là một trong những nguyên nhân khiến con người đau khổ, buồn rầu, lo lắng và sợ hãi nhiều nhất.

Chúng ta đang là nô lệ cho những thói quen của mình, từ thói quen nhỏ cho đến thói quen lớn. Càng sớm nhận ra tình trạng nô lệ này và tìm cách thay đổi, chúng ta càng sớm lấy lại quyền làm chủ cuộc đời của chính mình.

Tôi cũng vậy. Tôi sẽ bỏ thói quen cappu này sớm thôi. Không phải vì tiếc vài trăm ngàn một tháng, nhưng vì tôi muốn hoàn toàn làm chủ cuộc sống của mình. Sẽ không để cho bất cứ ai làm chủ đời tôi, kể cả một tách cappu vô hại.

Tự nhiên chợt nhận ra, cái tâm thế làm chủ đời mình này, đáng lẽ nên được xếp vào một trong những thói quen quan trọng nhất mà tất cả mọi người nên học và rèn luyện. Để một ngày kia chúng ta đều là chủ của chính mình. Tin tôi đi, chỉ cần bạn trải qua một ngày làm chủ cuộc đời mình, bạn sẽ không bao giờ muốn trở lại làm nô lệ nữa.