Khi Bạn Bế Tắc , Hãy Làm Một Cái Gì Đó

Vào năm 2008, sau khi duy trì một công việc toàn thời gian trong tổng cộng sáu tuần, tôi hoàn toàn từ bỏ cái thứ gọi là việc làm ấy để theo đuổi sự nghiệp kinh doanh trực tuyến. Vào thời điểm đó, tôi nào có biết mình đang làm cái quái gì đâu, nhưng tôi nghĩ rằng nếu như tôi có sạt nghiệp và và chìm trong đau khổ đi chăng nữa, thì xét cho cùng tôi vẫn đang tự lực cánh sinh. Và vào thời điểm ấy, tất cả những gì mà tôi dường như thực sự quan tâm tới là chạy theo gái. Nên là, tôi quyết định mở một trang blog về chủ đề đời sống yêu đương rồ dại của mình.

Cái buổi sáng đầu tiên mà tôi thức dậy với tư cách là một kẻ ra riêng ấy, nỗi khiếp sợ nhanh chóng xâm chiếm tâm hồn tôi. Tôi thấy mình ngồi đó với cái máy tính xách tay và nhận ra, lần đầu tiên, rằng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước toàn bộ các quyết định của bản thân, cũng như là hậu quả của những quyết định đó. Tôi chịu trách nhiệm trong việc tự học cách thiết kế trang web, Internet marketing, tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (1) (SEO), và các chủ để khó hiểu khác. Giờ tất cả những thứ ấy đều đặt trên vai tôi. Và vì thế mà tôi đã thực hiện cái điều mà bất kỳ một kẻ hai mươi tư tuổi nào vừa mới nghỉ việc và không biết mình sẽ làm gì: tôi tải mấy trò chơi trên máy tính và tránh phải làm việc như thể nó là virus Ebola (2) vậy.

Các tuần lễ trôi qua và tài khoản ngân hàng của tôi chuyển từ vạch đen sang vạch đỏ, rõ ràng là tôi cần phải tiến tới với một chiến lược nào đó để đưa bản thân mình vào trạng thái làm việc mười-hai-giờ hay mười-bốn-giờ mỗi ngày, một việc cần thiết để công cuộc kinh doanh mới được thực thi. Và cái kế hoạch hiện ra đầy bất ngờ.

Khi tôi còn học trung học, thày giáo Packwood dạy toán của tôi từng nói rằng, “Nếu như các em vướng mắc trước một vấn đề, thì đừng có ngồi đó và suy nghĩ về nó; hãy bắt đầu xoay sở với nó. Ngay cả khi em không biết mình đang làm cái gì đi nữa, thì hành động đơn giản của việc xoay sở với vấn đề ấy sẽ khiến cho giải pháp đúng đắn cuối cùng cũng hiện ra trong đầu em.”

Trong suốt quãng thời gian đầu tự làm chủ ấy, khi mà tôi vật vã từng ngày, hoàn toàn chẳng có lấy một chút manh mối nào về việc cần phải làm gì và khiếp sợ trước những kết quả (hoặc không có được nó), thì lời khuyên của thầy Packwood lại hiện ra trong đầu tôi. Tôi nghe thấy lời thầy như một câu thần chú:

Đừng chỉ ngồi đó. Hãy làm điều gì đó đi. Câu trả lời sẽ tới.

Trong quá trình áp dụng lời khuyên của thầy Packwood, tôi đã học được một bài học vô cùng quan trọng về động lực. Tôi phải mất đến tám năm mới thấm nhuần được cái bài học này, nhưng điều mà tôi phát hiện ra, sau hàng tháng trời dài đằng đẵng và mệt nhoài với việc rải bom thư về việc ra mắt sản phẩm mới, những mục cho lời khuyên hài hước gây cười, những đêm dài khó chịu trên đi-văng nhà bạn, thấu chi trong tài khoản ngân hàng, và hàng trăm nghìn từ được viết ra (mà hầu hết trong số chúng đều không có người đọc), có lẽ là điều quan trọng nhất mà tôi học được trong đời mình:

Hành động không chỉ là hệ quả của động cơ; mà nó còn là nguyên nhân nữa.

Hầu hết chúng ta chỉ cam kết hành động nếu như chúng ta cảm thấy sự thúc đẩy ở một mức độ nhất định. Và ta chỉ thấy có động cơ khi mà ta cảm thấy đủ xúc động về việc được truyền cảm hứng. Ta giả định rằng những bước này xảy ra theo một dạng dây chuyền phản ứng, như thế này:

Cảm xúc truyền cảm hứng → Động lực → Hành động mong muốn

Nếu như bạn muốn thực hiện một điều gì đó mà không cảm thấy có động cơ hay cảm hứng, thì bạn kết luận rằng bạn chỉ lên cơn hâm mà thôi. Bạn chẳng thể làm gì về điều này. Cho tới khi một sự kiện quan trọng trong đời đầy xúc động diễn ra thì bạn mới có thể tập hợp đủ động lực để thực sự lê cái thân bạn ra khỏi chiếc đi-văng và làm điều gì đó.

Vấn đề về động cơ nằm ở chỗ nó không chỉ là một cái dây chuyền gồm có các mắt xích, mà là một cái vòng lặp bất tận:

Cảm hứng → Động lực → Hành động → Cảm hứng → Động lực → Hành động → Vân vân và mây mây

Các hành động của bạn dẫn đến nhiều phản ứng về mặt cảm xúc và cảm hứng hơn và tiếp tục thúc đẩy các hành động của bạn trong tương lai. Có được lợi thế từ sự hiểu biết này, chúng ta có thể thực sự tái định hướng tâm trí mình theo cách như sau:

Hành động → Cảm hứng → Động lực

Nếu như bạn thiếu đi mất động lực để thực hiện một sự thay đổi quan trọng trong đời mình,hãy làm điều gì đó — bất cứ điều gì, thật đấy — và rồi khai thác sự phản ứng lại trước hành động đó như một cách thức để bắt đầu tạo động lực cho bản thân.

Tôi gọi đó là nguyên lý “làm một điều gì đó.” Sau khi tôi tự áp dụng nó để thực hiện dự án kinh doanh của mình, tôi bắt đầu truyền thụ nó tới các độc giả đang bối rối đến với tôi với câu hỏi về cái đầu video của họ: “Làm thế nào để tôi xin được việc?” hay “Làm thế nào để tôi có thể bày tỏ với anh ấy rằng tôi muốn được làm bạn gái của ảnh?” và những điều tương tự như thế.

Trong vài năm đầu tôi tự “ra riêng”, hàng tuần liền trôi qua mà tôi chẳng đạt được thành quả gì nhiều, chính vì thế mà tôi lo lắng và căng thẳng về những gì tôi phải làm, và thật quá dễ dàng để trì hoãn mọi chuyện. Dù vậy, tôi nhanh chóng học được rằng, phải tự ép buộc bản thân làm điều gì đó, ngay cả những việc trâu chó nhất, sẽ sớm khiến những nhiệm vụ lớn hơn trở nên dễ dàng hơn nhiều. Nếu như tôi cần phải thiết kế lại toàn bộ trang web, tôi sẽ buộc mình ngồi xuống và nói, “Được rồi, bây giờ mình chỉ cần thiết kế phần header thôi.” Nhưng sau khi hoàn tất phần header, tôi thấy mình bắt đầu chuyển sang các phần khác của trang web. Và trước cả khi tôi kịp nhận ra, tôi đã được tiếp sức và say sưa với dự án này rồi.

Tác giả Tim Ferriss(3) có kể một câu chuyện mà anh từng nghe được về một nhà văn nọ đã viết tới bảy mươi cuốn tiểu thuyết. Khi ai đó hỏi nhà văn về việc làm sao mà ông ấy có thể viết một cách bền bỉ và luôn ở trong trạng thái có cảm hứng và động lực như thế. Ông ấy trả lời, “Hai trăm từ dở ẹc mỗi ngày, thế thôi.” Ý tưởng ở đây là nếu như ông ấy tự ép mình viết mỗi ngày hai trăm từ dở tệ, thì sớm hay muộn hành động viết lách này sẽ mang lại cho ông cảm hứng; và trước khi mà ông kịp nhận ra, ông đã có tới hàng nghìn từ trên trang giấy rồi.

Nếu như ta tuân theo nguyên lý “làm một điều gì đó,” thì sai lầm không còn quan trọng nữa. Khi mà tiêu chuẩn của sự thành công trở thành hành động đơn thuần — khi mà bất kỳ một kết quả nào đều được xem như là một sự tiến bộ và trọng yếu, khi mà cảm hứng được nhìn nhận như là một phần thưởng thay vì điều kiện tiên quyết — chúng ta thúc đẩy bản thân mình tiến về phía trước. Chúng ta sẽ không thấy sợ hãi trước việc mắc phải sai lầm, và những thất bại ấy sẽ đưa ta tiến về phía trước.

Nguyên lý “làm một điều gì đó” không chỉ giúp cho ta chiến thắng được sự trì hoãn, mà nó còn là quá trình giúp ta chấp nhận những giá trị mới. Nếu như bạn đang bơi giữa cơn bão c*t và mọi thứ đều xem chừng vô nghĩa — nếu như mọi phương thức mà bạn từng sử dụng để đánh giá bản thân đều không hiệu quả và bạn không biết cần phải làm gì tiếp theo, nếu như bạn biết rằng bạn đã làm tổn thương bản thân khi cứ mải miết chạy theo một giấc mơ sai lầm, hay nếu như bạn biết rằng còn có những thước đo khác tốt đẹp hơn mà bạn nên sử dụng để đánh giá bản thân nhưng bạn không biết đó là gì — thì câu trả lời chỉ có một:

Hãy làm một điều gì đó.

Cái “điều gì đó” này có thể là hành động nhỏ nhất hướng tới một điều gì đó khác. Nó có thể là bất cứ điều gì.

Nhận ra rằng bạn là một kẻ ngu ngốc tự cho mình đặc quyền trong tất cả các mối quan hệ và muốn bắt đầu dành nhiều tình thương hơn cho những người khác? Hãy làm một điều gì đó. Hãy bắt đầu đơn giản thôi. Hãy đề ra một mục tiêu như là lắng nghe về vấn đề của một ai đó và dành ra một chút ít thời gian của bạn để giúp đỡ người đó. Chỉ cần làm điều ấy một lần thôi. Hay tự hứa với bản thân bạn rằng bạn sẽ giả định rằng bạn là nguồn gốc của các vấn đề của bản thân khi thấy bực bội lần tới. Bạn cứ thử nghiệm với cái ý tưởng ấy đi và nhìn xem nó có cảm giác ra sao.

Đó thường là tất cả những gì cần thiết để khiến cho hòn tuyết lăn, là hành động cần thiết để thôi thúc việc tiếp tục tiến lên. Bạn có thể trở thành nguồn cảm hứng của chính mình. Hành động luôn luôn nằm trong tầm với. Và chỉ với việc đơn giản làm một điều gì đó như là thước đo duy nhất của bạn đối với thành công — ồ, vậy thì ngay cả những sai lầm nữa cũng sẽ thúc bạn tiến về phía trước.

—

(1) Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm, tiếng Anh: Search Engine Optimization, viết tắt: SEO, là một tập hợp các phương pháp nhằm nâng cao thứ hạng của một website trong các trang kết quả của các công cụ tìm kiếm (phổ biến nhất là Google). Các phương pháp đó bao gồm việc tối ưu hóa website (tác động mã nguồn HTML và nội dung website) và xây dựng các liên kết đến trang để các công cụ tìm kiếm chọn lựa trang web phù hợp nhất phục vụ người tìm kiếm trên Internet ứng với một từ khóa cụ thể được người dùng truy vấn.

(2) Ebola (tiếng Anh: Ebola virus, viết tắt: EBOV) là loại virus gây bệnh sốt xuất huyết ở người và các loài linh trưởng khác. EBOV là một trong nhóm 4 tác nhân gây bệnh nguy hiểm nhất theo Tổ chức Y tế Thế giới, Viện Y tế Hoa Kỳ/Viện Bệnh truyền nhiễm và Dị ứng Hoa Kỳ (National Institute of Allergy and Infectious Diseases), trong danh mục yếu tố khủng bố sinh học của Trung tâm kiểm soát và Phòng chống bệnh Hoa Kỳ (Centers for Disease Control and Prevention), và trong danh sách chất độc sinh học cần kiểm soát của Australia Group.

(3)  Timothy “Tim” Ferriss (20/7/1977) là tác giả, doanh nhân và diễn giả người Mỹ. Anh là tác giả của những cuốn sách tự cải thiện bản thân có chủ đề “4 giờ,” đầu tiên là cuốn Tuần làm việc 4 giờ (The 4-Hour Workweek). Nhiều cuốn nằm trong danh sách sách bán chạy của tạp chí New York New York Times, Wall Street Journal, và USA Today.

Ferriss cũng là nhà đầu tư và cố vấn cho Facebook, Twitter, StumbleUpon, Evernote, và Uber, cùng nhiều công ty khác.

Ở VN, cuốn “Tuần làm việc 4 giờ” đã được Thai Ha Books kết hợp với NXB Lao Động Xã Hội phát hành.