Tại sao nên Đọc sách Song ngữ?

Việc học ngôn ngữ nước ngoài được đề nghị trong những văn bản hiện hành đối với bậc trung học đang nhấn mạnh về việc phát triển và rèn luyện những kĩ năng và khả năng (nghe, viết, đọc, nói mang tính tương tác và liên tục) trong khi những kiến thức (ngữ pháp, âm vị học, từ vựng,…) được đề cập đến như những công cụ phục vụ cho giao tiếp và không phải là mục tiêu chính. Đây là sự thay đổi lớn trong 15 năm qua. Việc học ngữ pháp cho ngữ pháp đã qua.

Phương pháp hiện tại phổ biến nhất là đưa ra một chuỗi nhiệm vụ cho học sinh liên quan tới văn hóa và ngôn ngữ. Học sinh được trang bị, luyện tập, họ sẽ có thể dùng kiến thức và khả năng của mình cho những dự định sau này. Điều đó dù sao cũng đem đến nhiều ý nghĩa hơn cho việc học! Việc này cũng tạo thêm động lực cho học sinh. Vì vậy đây là một việc tốt, nhưng nó cũng có những hạn chế. Việc thi vấn đáp rõ ràng rất được ưu tiên. Ở kì thi bac (kì thi tốt nghiệp tiếng pháp), hai phần thi nói  luôn hiện diện là độc thoại và đàm thoại. Theo ý kiến của tôi, bản thân những kì thi không quan trọng nhưng hơn hết là sự giáo dục và cách gây cảm hứng cho những học sinh Pháp, nhất là trong môn viết.

Tóm lại, trọng tâm được đặt vào ý nghĩa hơn là hình thức. Chúng ta dạy học sinh phát triển những chiến thuật để tiếp cận về mặt nghĩa. Thiết bị kĩ thuật số là một phương tiện xuất sắc. Nó ngày càng được khuyên dùng như một công cụ hỗ trợ trong lớp học, cũng như việc tự học ở nhà. Đây thực sự là một phương diện sẽ được phát triển nhiều sau này, vì nó có thể giúp học sinh tiếp tục tự học sau giờ học.

Tôi nghĩ rằng tính đặc thù của chúng ta trước đây đã được cân nhấc trong một thời gian dài về việc học sinh ngữ. Sự tiếp cận kiến thức được ưu tiên hàng đầu và quan trọng nhất. Những thế hệ phụ huynh trước đó cũng xem xét  rằng, nếu không có những bài ngữ pháp bắt buộc trong sách, khóa học thường không đáng tin hoặc vững chắc, nên học sinh sẽ không học được gì. Tuy nhiên, chúng ta ngày càng hướng tới những phương pháp anglo-saxonne chuyên tập trung đầu tiên vào việc thực hành ngôn ngữ, cách giao tiếp trực tiếp và kinh nghiệm ứng xử. Đây là một việc tốt. Tuy vậy, nó cũng đi kèm với một nguy cơ: tính văn hóa và học thuật trong nội dung khóa học dần bị mai một.

Người ta có ấn tượng rằng học sinh ngày nay có thể kết thúc việc học của họ, ít nhất là bậc trung học, mà chưa bao giờ nghe nói đến các tác giả như Virginia Woofl, James Joyce hoặc Francis Scott Fitzgerald… Thật ra, việc học văn học tiếng Anh không mang tính chất bắt buộc ở trường. Nó chỉ xuất hiện trong những lời ngỏ, dòng mở đầu của quyển sách giáo khoa hay những chương trình học. Khi học văn trong trường trung học, học sinh thường chỉ được hướng dẫn đọc những đoạn trích của những “cây bút gạo cội”. Ngoại trừ sự lựa chọn văn học nước ngoài ở lớp 11 và 12, hoặc đối với một bộ phận người châu Âu, sự thật là văn học mỹ, anh, hoặc dòng văn Commonwealth,  bản thân nó không phải là mục tiêu của việc học. Việc này dẫn tới người học sinh cũng thiếu đi nền căn bản của văn học nước ngoài. Cho nên, điều cần thiết là giúp họ có những kiến thức nền về những tác giả, những xu hướng, và những thể loại văn học nước ngoài. Nhưng điều đó được thực hiện khi nhà trường có một thời khóa biểu phù hợp.

Tất cả phụ thuộc vào người đọc và mục tiêu của họ, bản dịch là một phương tiện để hiểu, để có khả năng tiếp xúc với nghĩa ngay lập tức. Việc đọc song ngữ là một phương pháp xuất sắc để khám phá văn bản thực sự, phát triển sự tự chủ trong việc học. Cuối cùng, nó đem đến sở thích đọc sách bằng tiếng nước ngoài, đây luôn luôn là một sự bổ ích theo một cách đặc biệt.

Hoàn toàn có thể. Văn học cho phép sự khám phá một tác giả, một thể loại, một bối cảnh lịch sử và văn hóa. Trên hết, nó đem đến khả năng tiếp cận theo một cách nhìn đặc biệt về thế giới. Một cách nhìn sinh ra từ chính ngôn ngữ đó. Không có gì tốt hơn là học để bản thân được chiếm lĩnh bởi một truyện ngắn hay một tình tiết trong chuyện.

Thoa Tran (Theo Lemonde)