Axit nào mạnh nhất?

Q: Axit nào mạnh nhất?

A: Tom Stafford

=========
Thấy cái này không?

Đây là ion heli hydrua đấy (HeH+). Theo lý thuyết mà nói, đây là axit mạnh nhất từng có.

Giờ bạn có thể nghĩ đến vài điều kiểu: “Khoan đã nào, tôi nghĩ rằng heli là khí hiếm và vì thế nó không kết hợp với thứ gì khác chứ!”

Tôi ghét phải nói ra điều này nhưng những gì bạn học được ở trường phổ thông sai toét rồi.

Heli hydrua được hình thành từ việc phân rã Triti, và nhiều người tin rằng nó được tìm thấy tại môi trường liên vì sao (vật chất được tìm ra tại hệ thống các vì sao trong những dải ngân hà), dù chẳng quan sát được gì ở đó.

Cũng có thể đó là hợp chất đầu tiên trong vũ trụ bởi khi vũ trụ đủ lạnh để các ion hình thành thì lúc đó chỉ có hydro và heli thôi (và một chút liti nữa). Những ion heli hydrua sau đó sẽ tạo nên sự hình thành của những vì sao đầu tiên.

Vậy, tại sao đó lại là axit mạnh nhất từng có?

Để tìm ra được độ axit của heli hydrua, người ta đã dùng thí nghiệm ái lực proton - thí nghiệm đo mức năng lượng được giải phóng khi hợp chất này phản ứng với một proton. Mức năng lượng được giải phóng ra càng thấp thì, axit đó càng mạnh.

Heli có mức ái lực proton thấp nhất từng được biết đến và do đó, heli hydrua là axit mạnh nhất. Thực tế nó phản ứng mạnh tới mức không đo bằng thang pH thông thường được.

Heli hydrua vẫn còn là thứ gì đó khá bí ẩn với các nhà khoa học. Thật khó phát hiện nó qua quang phổ dù rằng những mô hình hiện tại nói lên rằng phân tử đó có rất nhiều và do vậy ta phải quan sát được nó một cách khá dễ dàng. Các hợp chất mà những mô hình khác đề xuất cũng đã được tìm thấy, vậy tại sao lại là heli hydrua? Có lẽ nó không ổn định như chúng ta tưởng.

Do heli hydrua quá thiết yếu đối với hiểu biết của chúng ta về cách mà những vì sao đầu tiên được hình thành, nên nếu nó có tính chất nào đó khác biệt so với những gì ta đang biết, chúng ta sẽ phải trình bày lại các ý tưởng về sự xuất hiện của những ngôi sao, thiên hà đầu tiên.

Như tôi đã nói trong một câu trả lời về khoa học khác, nếu có gì sai, phiền bạn chỉ cho tôi, tôi sẽ sửa.