Tại sao nhiều người tin rằng người vô thần là xấu xa ?

Lý do tại sao nhiều người theo chủ nghĩa hữu thần tin rằng những người vô thần là xấu xa bởi vì người hữu thần và vô thần có những quan niệm cơ bản khác nhau về đạo đức. Lý do tại sao họ lại có những quan niệm khác nhau về đạo đức là bởi vì thế giới quan, góc nhìn về cuộc sống của họ khác nhau, đồng thời niềm tin của con người về cái thiện và cái ác được định hình rõ nét bởi thế giới quan của của mỗi người.

Phải thừa nhận rằng, quan niệm về đạo đức của người vô thần và hữu thần chồng chéo lên nhau rất nhiều. Ví dụ, hầu như tất cả mọi người đều đồng ý rằng một số điều nhất định (ví dụ như giết người, tra tấn, hãm hiếp, trộm cướp, vu khống, ngoại tình, lừa dối và trục lợi từ người khác) là vô đạo đức.

Tuy nhiên, mặc dù vậy, có nhiều điều khác mà hầu hết những người vô thần nghĩ là hoàn toàn bình thường nhưng lại cực kì trái đạo đức đối với những người theo tôn giáo và ngược lại. Bởi vì thế, nhiều người hữu thần tin rằng người vô thần là những kẻ xấu xa và ngược lại. Đối với câu trả lời này, tôi sẽ sử dụng Thiên Chúa giáo làm ví dụ.

Kitô hữu tin rằng Chúa tồn tại. Họ cũng tin rằng Thiên Chúa hiểu biết tất cả, yêu thương tất cả, là đấng toàn năng và luôn luôn tốt. Họ tin rằng tất cả luân lý trời đất đều được quyết định bởi các quy luật cơ bản, bất biến của vũ trụ và được chính Thiên Chúa ban hành. Theo Cơ đốc giáo, Thiên Chúa là gốc rễ và nguồn cội của mọi đạo đức mà bất cứ ai vi phạm sẽ là kẻ ác. Do đó, với những người theo đạo Chúa, giết người là sai vì nó vi phạm luật của Chúa. Đây là một quan niệm truyền thống về đạo đức rất lâu đời, có từ thời cổ đại.

Thật không may, Kinh Thánh lại cực kỳ mơ hồ và thường tự mâu thuẫn nhau khi nói đến các vấn đề khác nhau của đạo đức. Do đó, có sự bất đồng đáng kể giữa các Kitô hữu khi nói đến chủ đề này. Các giáo phái khác nhau của Kitô giáo thường dạy những điều hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, có nhiều giáo dân tin rằng các hành động như quan hệ tình dục đồng giới, quan hệ tình dục trước hôn nhân, không dự lễ nhà thờ, xem nội dung khiêu dâm, thủ dâm và sử dụng ngôn từ tục tĩu vi phạm luật của Thiên Chúa và do đó về cơ bản là trái với đạo đức.

Những người vô thần thì không tin rằng Chúa tồn tại. Hầu hết những người vô thần không tin vào sự tồn tại của các thế lực siêu nhiên. Để tin vào sự tồn tại của các quy luật đạo đức phổ quát, bất biến, bạn phải tin vào sự tồn tại của những thực thể siêu nhiên toàn năng có thể ban hành các đạo luật đó. Do đó, hầu hết những người vô thần không tin vào sự tồn tại của các quy luật đạo đức chung và bất biến. Đối với hầu hết những người vô thần, đạo đức được quyết định bởi con người, không phải bởi Thiên Chúa.

Hầu hết những người vô thần tin rằng một hành động chỉ là trái đạo đức nếu nó gây hại cho một người khác. Do đó, theo họ, giết người là sai vì đã làm hại người khác. Theo hầu hết những người vô thần, nếu một cái gì đó không gây hại cho bất cứ ai, thì đó không phải là điều xấu. Cho nên, những người họ thường không coi việc quan hệ tình dục đồng giới, quan hệ tình dục trước hôn nhân, không dự lễ nhà thờ, xem nội dung khiêu dâm, thủ dâm hoặc sử dụng ngôn từ tục tĩu là vô đạo đức.

Vì vậy, đây là tất cả những điều mà nhiều Kitô hữu coi là vô đạo đức, nhưng hầu hết những người vô thần xem nó là điều bình thường. Khi một người vô thần thực hiện bất kỳ hoạt động nào trong số này, thì đối với người theo Chúa có vẻ như người vô thần đang cư xử vô đạo đức, thậm chí còn bị xem như là một kẻ xấu. Tuy nhiên, đối với người vô thần, nếu họ không làm tổn thương bất cứ ai, thì có vẻ như họ không thực sự làm gì sai cả.

Mặc dù vậy, tình huống tương tự cũng xảy ra theo cách ngược lại. Có những điều mà nhiều Kitô hữu nghĩ là hoàn toàn đúng đắn mà hầu hết những người vô thần coi là hoàn toàn sai trái. Chẳng hạn, nhiều Kitô hữu tin rằng việc truyền đạo cho mọi người và cải đạo càng nhiều người sang Thiên Chúa giáo càng tốt là điều tối quan trọng.

Nhiều giáo dân tin rằng bất cứ ai không theo Thiên Chúa khi chết sẽ bị đày xuống Địa ngục, nơi họ sẽ bị tra tấn dã man đến muôn đời. Không phải tất cả các Kitô hữu đều tin điều này, nhưng đối với những người tin, việc truyền đạo không chỉ được chấp nhận về mặt đạo đức, mà còn là một điều tốt, bởi vì những người không tin vào Chúa sẽ bị phải chịu đau khổ dưới Địa ngục vĩnh viễn. Đối với những Kitô hữu này, cải đạo một người nào đó sang Cơ đốc giáo là điều tuyệt vời nhất bạn có thể làm cho họ vì bạn đang cứu họ khỏi sự nguyền rủa muôn đời.

Tuy nhiên, hầu hết những người vô thần đều coi việc truyền đạo là một điều tiêu cực và nguy hiểm, vì từ quan điểm của họ, Kitô giáo là một ảo tưởng, và khi Kitô hữu cố gắng cải đạo những người ngoại đạo sang Kitô giáo, họ đang cố gắng truyền bá sự u mê của mình tới nhiều người hơn. Những người vô thần xem chuyện này đặc biệt rắc rối khi một số Kitô hữu dùng đến các biện pháp phi đạo đức trong nỗ lực truyền bá tôn giáo của họ.

Do đó, việc những người vô thần có xấu xa hay không hoàn toàn phụ thuộc vào thế giới quan của bạn và những gì bạn coi là xấu xa. Nếu bạn tin rằng một điều gì đó là đúng đắn nếu nó phù hợp với những lời dạy của Thiên Chúa và sẽ vô đạo đức nếu nó vi phạm luật của Thiên Chúa, thì bất cứ khi nào một người vô thần có hành vi vi phạm những gì bạn coi là luật của Chúa, có vẻ như họ chính là kẻ xấu. Tuy nhiên, nếu bạn tin rằng đạo đức được quyết định bởi con người, thì hầu hết những người vô thần có lẽ sẽ không phải là người xấu đối với bạn.

A: Spencer Alexander McDaniel, B.A. Classical Studies & History, Indiana University Bloomington (2022)